Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku wyeliminowane zostały odprawy celne i dodatkowe opłaty. Wpłynęło to na rozwój handlu międzynarodowego, a płynny przepływ dóbr między producentami a odbiorcami na różnych kontynentach stał się bardziej dostępny. Dzięki tranzytowi przedsiębiorstwa mogą dostarczać produkty do odległych rynków bez konieczności opłacania dodatkowych ceł czy podatków.W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o tranzycie – od podstawowych definicji, przez procedury i dokumentację, aż po optymalizację kosztów i efektywne zarządzanie operacjami tranzytowymi w Twojej firmie transportowej.

Spis treści

Definicja i znaczenie tranzytu

Tranzyt stanowi istotny aspekt zarządzania łańcuchem dostaw. Z definicji jest to przewóz towarów przez terytorium państwa trzeciego, w którym nie następuje ani załadunek, ani rozładunek. Podczas tranzytu towary są zwolnione z opłat celnych, a do ładunków nie stosuje się polityki handlowej kraju tranzytowego.

Rodzaje przewozów tranzytowych

W międzynarodowym transporcie wyróżniamy dwa podstawowe podziały tranzytu. Pierwszy podział obejmuje:

  • tranzyt bezpośredni – przewóz tym samym środkiem transportu bez możliwości składowania w kraju tranzytowym,
  • tranzyt pośredni – dopuszcza czasowe składowanie oraz zmianę środka transportu.

Drugi podział natomiast rozróżnia:

  • tranzyt wewnętrzny (T2L) – dotyczy przewozu towarów wspólnotowych w granicach celnych UE, gdzie status celny towaru pozostaje niezmieniony,
  • tranzyt zewnętrzny (T1L) – obejmuje towary niewspólnotowe, wymagając dodatkowych dokumentów i zmieniając status celny przewożonego towaru.

Procedury i dokumentacja tranzytowa

Aby zapewnić legalny i bezproblemowy tranzyt, niezbędne jest przestrzeganie określonych regulacji, które różnią się w zależności od regionu i rodzaju przewożonych towarów. W Unii Europejskiej głównym dokumentem regulującym tranzyt jest Konwencja o Wspólnej Procedurze Tranzytowej, która upraszcza przewóz towarów między państwami członkowskimi oraz krajami partnerskimi.

W celu usprawnienia odpraw celnych stosuje się system NCTS (Nowy Skomputeryzowany System Tranzytowy), który pozwala na cyfrowe śledzenie przesyłek i ogranicza biurokrację. W przewozach międzynarodowych wykorzystuje się także karnety TIR i ATA, które umożliwiają transport towarów przez wiele krajów bez konieczności uiszczania ceł i podatków na trasie.

System TIR i jego zastosowanie

System TIR stanowi uniwersalne rozwiązanie umożliwiające przemieszczanie ładunków pod zamknięciem celnym w pojazdach oznakowanych biało-niebieską tablicą. Karnet TIR pełni więc podwójną rolę – dokumentu gwarancyjnego oraz celnego.

Elektroniczne systemy zarządzania tranzytem

Podstawowym narzędziem elektronicznego zarządzania tranzytem jest system NCTS2, który umożliwia składanie zgłoszeń celnych oraz monitorowanie przemieszczania towarów. Od 31 października 2024 roku został wdrożony system NCTS2 PLUS, który wprowadził dodatkowe usprawnienia w obsłudze procedur tranzytowych.

Aby korzystać z systemu NCTS2, musisz założyć konto e-Klienta na platformie PUESC oraz posiadać oprogramowanie umożliwiające edycję i przesyłanie komunikatów w formacie XML. System pozwala na elektroniczne śledzenie przesyłek w różnych krajach, co znacząco usprawnia zarządzanie operacjami.

Praktyczne aspekty zarządzania tranzytem

Sprawne zarządzanie tranzytem wymaga systematycznego podejścia do planowania, monitorowania oraz rozwiązywania problemów. Skuteczne wdrożenie tych elementów pozwala na optymalizację procesów logistycznych i zapewnienie ciągłości łańcucha dostaw.

Planowanie tras tranzytowych

Efektywne planowanie tras wymaga uwzględnienia wielu czynników. Przede wszystkim musisz wziąć pod uwagę czas oczekiwania na odprawę graniczną, który może znacząco wpłynąć na całkowity czas transportu. Kluczowe jest uwzględnienie ograniczeń w ruchu związanych ze świętami państwowymi oraz religijnymi w krajach tranzytowych.

Podczas planowania tras należy również brać pod uwagę infrastrukturę transportową poszczególnych krajów. Słabo rozwinięta infrastruktura, szczególnie w krajach rozwijających się, może prowadzić do opóźnień oraz problemów z dostępnością dróg. Dlatego warto przygotować alternatywną trasę, którą można uruchomić w razie potrzeby.

Rozwiązywanie typowych problemów

W transporcie tranzytowym często pojawiają się wyzwania wymagające szybkiej reakcji. Najczęstsze problemy dotyczą regulacji prawnych – każde państwo może mieć odmienne przepisy celne i wymagania dotyczące dokumentacji. Dlatego kluczowe jest nawiązanie dobrych relacji z lokalnymi partnerami logistycznymi, którzy mogą pomóc w rozwiązywaniu nieprzewidzianych problemów.

Kolejnym istotnym wyzwaniem są kontrole graniczne, które mogą znacząco wydłużyć czas transportu. W tym przypadku pomocne jest korzystanie z elektronicznych systemów zarządzania dokumentacją, które mogą skrócić czas transportu nawet o jeden dzień.

Natomiast w przypadku problemów geopolitycznych, takich jak zamknięcie granic czy konflikty międzynarodowe, niezbędne jest posiadanie przygotowanych wcześniej planów awaryjnych.

Korzyści wynikające z tranzytu

Dla firm działających w sektorze e-commerce tranzyt niesie za sobą szereg korzyści. To m.in. optymalizacja kosztów poprzez uniknięcie dodatkowych opłat celnych i podatków w krajach tranzytowych. Szybkie procedury umożliwiają sprawny transport towarów, a międzynarodowe regulacje i cyfrowe systemy monitorowania redukują ryzyko zgubienia lub kradzieży przesyłek. Zapoznaj się z możliwościami systemem Apaczka, który zintegrujesz ze swoim sklepem, zapewniając sobie szybkie i łatwe zarządzanie procesami logistycznymi.

Źródła:

Zamów kuriera po odbiór Twojej przesyłki!

Skorzystaj z oferty największych firm kurierskich

Załóż darmowe konto